Artsenfederatie KNMG ziet mogelijkheden voor de inzet van de verpleegkundig specialist (VS) en physician assistant (PA) bij de lijkschouw in de langdurige zorg bij verwachte overlijdens in een instelling, waarbij de doodsoorzaak eenvoudig vast te stellen is. Dat schrijven KNMG en de Nederlandse Vereniging voor Artsen Verstandelijk Gehandicapten (NVAVG) aan demissionair minister Helder in reactie op het onderzoeksrapport ‘Lijkschouw in de langdurige zorg’.
Wel hebben wij zorgen over hun inzet bij complexe lijkschouwingen na overlijdens die onverwacht zijn en waarbij het ingewikkeld is om te bepalen wat de potentiële doodsoorzaak is, zoals bij overlijden in het geval van meerdere ziekten. Wij doen in de brief een aantal suggesties, bijvoorbeeld dat taakdelegatie primair wordt ingezet in plaats van taakherschikking. Daarnaast zien wij graag een preciezere definitie van (on)verwacht overlijden, zodat duidelijker wordt wat hieronder moet worden verstaan. Tot slot vragen wij ons af in hoeverre de inzet van de PA en de VS daadwerkelijk kan bijdragen aan de capaciteitsproblemen in de langdurige zorg. Ook PA’s en VS-en zijn immers schaars.
Het doen van een lijkschouw is geen voorbehouden handeling zoals bedoeld wordt in de Wet BIG. De handeling kan worden omschreven als een generieke medische taak van algemeen en zwaarwegend maatschappelijk belang. Zoals de onderzoekers ook in het rapport aangeven, reikt deze taak verder dan alleen het vaststellen van de dood en het inspecteren van het stoffelijk overschot.
In de langdurige zorg in een instelling zijn veel overlijdens weliswaar verwacht en daardoor is de schouw mogelijk minder complex, maar bij de lijkschouw is nu juist het vaststellen óf het om een eenvoudig vast te stellen doodsoorzaak gaat, onderdeel van de taak. Dit vindt de KNMG een belangrijk punt van aandacht. Wij zijn dan ook van mening dat taakherschikking bij lijkschouw in de langdurige zorg in een instelling beperkt zou moeten blijven tot verwachte overlijdens waarbij de doodsoorzaak eenvoudig vast te stellen is. En dat met de inzet van PA en VS bij deze handeling terughoudend moet worden omgegaan.
In meer gecompliceerde gevallen dient de PA of VS een lijkschouw primair in taakdelegatie te verrichten; in opdracht en onder toezicht van een arts. Dit moet ook het uitgangspunt zijn in de pilots die de onderzoekers in hun rapport adviseren en in het conceptwetsvoorstel dat deze pilots mogelijk moet maken.
De KNMG reageerde in haar brief op het onderzoeksrapport ‘Lijkschouw in de langdurige zorg’ van Bureau HHM (februari 2023), dat de minister op 21 april jongstleden naar de Tweede Kamer stuurde. Het onderzoek vond plaats naar aanleiding van een webinar van de NAPA en V&VN over de mogelijke rol van de verpleegkundig specialist (VS) en physician assistant (PA) bij de lijkschouw in de langdurige zorg.
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl