Ik ben vast niet de enige dokter die buikpijn heeft van het besluit van het kabinet om de coronamaatregelen te versoepelen, op basis van de verwachting dat we het kantelpunt bijna hebben bereikt. Net als het OMT had de KNMG liever gehad dat het kabinet had gewacht tot de ziekenhuisbezetting echt zichtbaar en structureel daalt. Nu neemt het kabinet in mijn ogen een enorme gok. Als de verwachte daling niet of niet meteen komt is er in de ziekenhuizen geen ruimte meer om veel extra patiënten op te vangen. Dan komen we in ‘code zwart’. De KNMG en de Federatie Medisch Specialisten schreven er een draaiboek voor, waarvan we vonden (en vinden) dat we tot het uiterste moeten gaan om te voorkomen dat dat draaiboek nodig is. Dat doet het kabinet nu niet.
Natuurlijk begrijp ik dat het nodig is om de inwoners en de economie zo snel mogelijk meer ruimte te geven, maar ik zie ook dat de belasting van de zorg nog steeds heel hoog is. Opschaling van de IC-zorg is nauwelijks meer mogelijk en afschaling van reguliere, noodzakelijke zorg dreigt tot een onaanvaardbaar niveau te dalen. Overbelasting van de zorg en uitstel van behandelingen vind ik een veel erger scenario dan nog twee weken leven met beperkingen.
Heeft de KNMG dan overwogen een brief te schrijven aan de ministers, vraagt u zich wellicht af. Met de oproep om de versoepelingen nog een paar weken uit te stellen, tot de verwachte daling van de ziekenhuisbezetting daadwerkelijk en structureel in de ziekenhuiscijfers zichtbaar wordt. Helaas is de conclusie dat zo’n oproep weinig nut heeft. Enerzijds lijkt het kabinet zichzelf geen ruimte te geven om het besluit zelfs maar te heroverwegen. Anderzijds is er de vertraging tussen besmetting en IC. Als de RIVM-modellen te optimistisch blijken en gedragseffecten (zoals feest vieren op Koningsdag) toch een grotere impact hebben dan het kabinet inschat, dan valt de extra instroom van nieuwe patiënten niet meer te stoppen. In dat geval moeten we waarschijnlijk door een periode ‘code zwart’, voor de vaccinatiecampagne alsnog voor een afname zorgt.
Als de modellen wel kloppen, dan neemt in mei de druk op de zorg door toegenomen immuniteit en het effect van de vaccinatiecampagne net op tijd af, en gaan we net langs de rand van de afgrond.
Het instellen en intrekken van maatregelen is een politieke keuze, en dat is het vanaf het begin ook altijd geweest. Het is de taak van het kabinet om op basis van de informatie van deskundigen een zorgvuldig besluit te nemen, en dat is in een crisis zwaar en moeilijk. Daar heb ik begrip voor. Toch is dit de eerste keer dat een kabinetsbesluit me echt buikpijn oplevert. Het kabinet legt een belangrijk advies van het OMT naast zich neer en neemt een groot risico, dat mogelijk met nog een paar weken wachten niet genomen had hoeven worden.
De pijnlijke conclusie is dat we niet anders kunnen dan afwachten en hopen dat het optimistische scenario van de modellen uitkomt. Dat doe ik met pijn in het hart, en in mijn buik.
René Héman, voorzitter artsenfederatie KNMG
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl