Collega’s, vrienden en familie spelen een belangrijke rol voor artsen die hulp nodig hebben voor hun problematisch middelengebruik of verslaving. Een complicerende factor is dat artsen hulp zoeken moeilijk vinden. Negatieve gevoelens, zoals schaamte en angst, of gebrek aan ziekte inzicht spelen hierin de belangrijkste rol. Dit bevestigt het onderzoek naar barrières en facilitators gedurende het hulpproces van Pauline Geuijen en collega’s van het NISPA.
Uit het onderzoek blijkt dat vooral artsen zelf barrières ervaren om hulp te zoeken bij problematisch middelengebruik of verslaving. Deze barrières zijn in vijf categorieën onder te verdelen:
Negatieve gevoelens zoals schaamte, angst, onzekerheid en schuldgevoelens. Dit thema noemen de geïnterviewden het vaakst.
Gebrek aan ziekte inzicht: een arts ontkent tekenen of symptomen van verslaving bij zichzelf of is zich niet bewust van de verslaving.
Negatieve persoonlijke consequenties bij het naar buiten komen van de verslaving zoals schorsing, ontslag of melding bij IGJ.
Lage bereidheid tot handelen: artsen staan niet open voor een verslavingsbehandeling of gaan eerst zichzelf behandelen.
Angst om privacy en autonomie kwijt te raken.
Facilitators om hulp te zoeken vonden de onderzoekers vooral op het niveau van de sociale relaties. De stimuli binnen het sociale netwerk zijn te categoriseren:
Ervaren sociale steun thuis of op het werk. Dit verlaagt de drempel om hulp te zoeken.
Confrontatie met de verslavingsproblematiek door naasten in de privésfeer of collega’s.
Externe druk van naasten en collega’s.
Op het niveau van de gezondheidszorg helpt een ondersteunende benadering, goede toegankelijkheid en een positief imago. Zorgaanbieders en mensen in de omgeving van artsen met problematisch middelengebruik of verslaving kunnen het hulpzoekproces vergemakkelijken door de arts in kwestie vertrouwelijke en niet-veroordelende ondersteuning te bieden.
Het onderzoek bevestigt dat collega’s een belangrijke rol hebben wanneer een arts te maken heeft met problematisch middelengebruik en verslaving. Volg de e-learning ‘Verslaving onder artsen - zo herken je problematisch middelengebruik en verslaving’ op Medisch Contact voor 1 accreditatiepunt en help die collega.
Het artikel is gratis te downloaden.
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl