Op de Dag van de Wilsverklaring zet de KNMG een paar belangrijke punten op een rij over het schriftelijk euthanasieverzoek: zorg voor een zo specifiek mogelijke beschrijving in eigen woorden, bespreek het document altijd met de arts en actualiseer de wilsverklaring regelmatig. Een schriftelijk euthanasieverzoek geeft echter nooit recht op euthanasie.
Op 6 oktober vraagt de NVVE met de Dag van de Wilsverklaring aandacht voor het belang van een tijdig gesprek over het levenseinde. Ook de KNMG omarmt dit doel: een schriftelijke wilsverklaring kan een goed begin zijn van een tijdig gesprek over het levenseinde tussen arts en patiënt. Daarom ontwikkelde de KNMG eerder samen met de Patiëntenfederatie het e-book ‘Tijdig praten over het levenseinde’ voor artsen en patiënten.
Zorgpunt voor artsen blijft dat mensen vaak te hoge verwachtingen hebben van de waarde van een schriftelijk euthanasieverzoek. Zij schrijven bijvoorbeeld op dat ze euthanasie willen als ze de kinderen niet meer herkennen of naar een verpleeghuis moeten. Soms denken mensen dat zij met een dergelijk schriftelijk euthanasieverzoek euthanasie ‘geregeld’ hebben. Dat is echter niet het geval.
Met een schriftelijk euthanasieverzoek alleen wordt namelijk nog niet voldaan aan alle zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet. Als iemand niet meer de ondraaglijkheid van het lijden kan aangeven, en de doodswens niet meer kan bevestigen, is het voor een arts buitengewoon moeilijk om vast te stellen of aan alle wettelijke zorgvuldigheidseisen is voldaan. Dat kan bijvoorbeeld zijn omdat iemand geen tekenen van lijden vertoont, zich wisselend uitlaat over de doodswens of deze zelfs ontkent. Zo komt euthanasie bij gevorderde dementie op basis van een schriftelijk euthanasieverzoek alleen in zeer uitzonderlijke situaties voor.
De interpretatie van een schriftelijk euthanasieverzoek is voor een arts nog moeilijker wanneer iemand alleen gebruik maakt van standaard teksten. De KNMG adviseert mensen dan ook om de wensen en de specifieke situatie(s) waarvoor die wensen gelden zoveel mogelijk in eigen woorden op te schrijven, zodat de betrokken arts zich een goed beeld kan vormen. En zorg als arts en patiënt samen dat de schriftelijke wilsverklaring nooit zonder gesprek in het medisch dossier wordt opgeslagen, maar benut het document om met elkaar in gesprek te gaan en dit regelmatig te herhalen.
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl