Uit een recent onderzoek van Medisch Contact blijkt dat het tuchtrecht een grote impact heeft op het professioneel en persoonlijk functioneren van artsen.
De enquête laat zien dat bijna de helft van de artsen door het tuchtrecht defensiever handelt: zij zetten vaker onnodige diagnostiek in, verwijzen sneller door of komen patiënten tegemoet, zelfs als dat medisch niet strikt noodzakelijk is. De KNMG spreekt al langer haar zorgen uit over de inrichting van het tuchtrecht en stuurde al in 2023 een position paper naar de Tweede Kamer waarin werd aandrongen op evaluatie van het tuchtrecht.
"Het tuchtrecht is bedoeld om de zorg te verbeteren, maar schiet het doel vaak voorbij" zegt KNMG-voorzitter Jurriaan Penders. "Het veroorzaakt angst en onzekerheid bij artsen, waardoor zij zich minder vrij voelen in hun medisch handelen. Dit is een serieuze zorg die we niet kunnen negeren."
Daarnaast blijkt dat artsen langdurig onzeker zijn door de vaak jarenlange doorlooptijden van het tuchtrecht. Dit leidt tot een zware mentale belasting en maakt het proces onnodig stressvol. Vooral artsen die nog nooit een klacht hebben meegemaakt, ervaren een grote angst voor het onbekende.
De KNMG pleit al langer voor een grondige herziening van het tuchtrecht. Het huidige systeem richt zich vooral op individuele zorgverleners, terwijl de zorg steeds meer in teams en netwerken wordt verleend. "Het tuchtrecht moet zich aanpassen aan de moderne zorgpraktijk," aldus Penders. "Niet elke klacht hoort in het tuchtrecht thuis; veel zaken kunnen beter via andere routes worden opgelost, zoals de klachtenfunctionaris of geschillencommissies. Daarnaast moeten de doorlooptijden korter worden, zodat artsen niet onnodig lang in onzekerheid zitten."
De KNMG benadrukt dat het tuchtrecht een waardevol instrument is om de kwaliteit van zorg en het vertrouwen van patiënten te waarborgen. Tegelijkertijd moet het systeem recht doen aan de complexe realiteit van de zorg en beter in balans zijn voor zowel patiënten als artsen. De huidige evaluatie van het tuchtrecht, in opdracht van het ministerie van VWS, biedt volgens de KNMG een belangrijke kans om het tuchtrecht te actualiseren en noodzakelijke verbeteringen door te voeren.
"Het tuchtrecht hoort bij ons vak, maar het mag artsen niet breken. We moeten naar een werkwijze waarbij artsen zich gesteund voelen en een klacht als een kans zien om te leren, niet als een straf," aldus Penders. “Initiatieven zoals de nieuwe gids over tuchtrecht in de zorg en de website Openovertuchtrecht.nl bieden artsen waardevolle inzichten en ondersteuning.”
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl