Het aantal patiënten met een psychiatrische aandoening dat een verzoek indient om hulp bij levensbeëindiging of euthanasie neemt geleidelijk toe. Het beoordelen van de zorgvuldigheidscriteria bij een dergelijk euthanasieverzoek is complex. Volgens de richtlijn Levensbeëindiging op verzoek bij patiënten met een psychische stoornis van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie wordt er vroeg in het euthanasietraject een second opinion door een onafhankelijk psychiater verricht en consulteert een uitvoerend arts die zelf geen psychiater is een SCEN-arts psychiater. Zo is gewaarborgd dat er in het dat er in het gehele traject twee psychiaters betrokken zijn. In de praktijk kan dit leiden tot dilemma’s en knelpunten en wordt met een addendum geregeld dat elke SCEN-arts de onafhankelijke consultatie mag verrichten die overlegt met een SCEN-psychiater. Wat is hiervan de reden, hoe gaat dit in zijn werk en wat kan dit betekenen voor SCEN-artsen?
Radboud Marijnissen, psychiater en SCEN-arts, voorzitter van de werkgroep euthanasie van de NVvP licht toe.
Uit de recente evaluatie van de euthanasiewet is gebleken dat de lijdensbeleving van de patiënt een grotere rol is gaan spelen. Het gewicht van het professionele oordeel is verminderd. De onderzoeksgroep van Els van Wijngaarden onderzocht hoe patiënten hun lijden ervaren en hoe huis- en EE-artsen euthanasieverzoeken beoordelen. Deze kennis helpt de complexiteit van lijden beter begrijpen en biedt handvatten voor reflectie.
Marte Fleur Antonides, arts en onderzoeker bij het Radboud UMC, laat aan de hand van praktijkvoorbeelden en verhalen van patiënten zien hoe de lijdensperceptie verandert en daarmee de kijk op de zorgvuldigheidseisen.
De zorgvuldigheidseisen houden onder andere in dat de arts met de patiënt tot de overtuiging is gekomen dat er voor de situatie waarin deze zich bevond geen redelijke andere oplossing was. Soms zijn andere oplossingen mogelijk, maar niet beschikbaar. Zoals een gebrek aan een bed in een hospice. Hoe neem je dat mee in je oordeel als SCEN-arts?
Carlo Leget, hoogleraar Zorgethiek aan de Universiteit voor Humanistiek, spreekt over het ontbreken van oplossingen en heeft suggesties voor het omgaan met emoties die dit bij de SCEN-arts teweeg kan brengen.
