Dossier / bijgewerkt: 15 juni 2020
Veel voorspelbare en routinematige medische handelingen die veelal door artsen worden uitgevoerd, kunnen goed door speciaal hiervoor opgeleide, andere beroepsbeoefenaren worden verricht. Denk bijvoorbeeld aan verpleegkundig specialisten en physician assistants. Dit wordt taakherschikking genoemd.
De KNMG heeft samen met de beroepsvereniging van verpleegkundigen (V&VN) een brede Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg opgesteld (gepubliceerd in 2010). Na een succesvolle experimenteerperiode van vijf jaar, is in september 2017 het wetsvoorstel voor taakherschikking aangenomen door de Tweede Kamer. De randvoorwaarden in de pilot zijn opgenomen in de wet- en regelgeving conform de wens van de KNMG, zie de brief aan de Tweede Kamer van januari 2017).
Taakherschikking kent belangrijke voordelen voor de patiënt. Zo zal er doorgaans meer aandacht en tijd voor de patiënt zijn. Tegelijkertijd moet rekening gehouden worden met meer zorgverleners rondom de patiënt. Dit vraagt om duidelijke, vastgelegde en transparante afspraken tussen alle betrokken zorgverleners over taken en de daarmee gepaard gaande verantwoordelijkheden en bevoegdheden, en het afleggen van verantwoording jegens elkaar en de patiënt.
Ook voor de arts zijn er voordelen. Omdat de routinematige handelingen uit handen worden genomen, heeft de arts meer tijd voor specialistische zorg. Het is de verantwoordelijkheid van artsen, verpleegkundigen en andere zorgprofessionals, zoals de physician assistant, om eventuele risico’s die door taakherschikking kunnen ontstaan te vermijden of beperken. Protocollering van taken, supervisie en casusbesprekingen zijn hiervoor geschikte methodes. Daarnaast zal elke instelling heldere afspraken moeten maken met de betrokken professionals over de verdeling van taken en verantwoordelijkheden.
Aan de hand van de brede Handreiking verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg (2010) kunnen zorgverleners zorgbreed afspraken maken over de taak- en verantwoordelijkheidsverdeling. De handreiking is een gezamenlijk product van de KNMG en de beroepsverenigingen van verpleegkundigen (V&VN) en physician assistants (NAPA).
Steeds vaker zijn diverse zorgverleners betrokken bij de zorgverlening aan en de behandeling van een cliënt. Een goede samenwerking voorkomt dan problemen en misverstanden. Belangrijke randvoorwaarden zijn een duidelijke taak- en verantwoordelijkheidsverdeling, goede onderlinge communicatie en afstemming over werkzaamheden en informatie. De KNMG heeft deze randvoorwaarden geëxpliciteerd in de Handreiking Verantwoordelijkheidsverdeling bij samenwerking in de zorg.