Casus

Een verloskundige heeft mij (huisarts) gevraagd om medische gegevens te verstrekken over een patiënte die zij tijdens de zwangerschap begeleidt. Ik heb begrepen dat je aan rechtstreeks betrokken hulpverleners medische gegevens mag verstrekken zonder toestemming van de patiënt. Geldt dat ook in dit geval?

Advies

U heeft in dit geval toestemming van de patiënt nodig om informatie aan de verloskundige te verstrekken. De verloskundige en u zijn namelijk niet rechtstreeks betrokken bij de uitvoering van dezelfde geneeskundige behandelingsovereenkomst met de patiënt.¹

Toelichting

Artsen mogen in beginsel geen informatie over een patiënt aan derden verstrekken.² Dit geldt niet voor informatieverstrekking aan personen die rechtstreeks betrokken zijn bij de uitvoering van dezelfde behandelingsovereenkomst met een patiënt.³ Aan die personen mag de arts wel zonder toestemming informatie verstrekken, als die informatie noodzakelijk is voor de werkzaamheden die zij in het kader van de behandelingsovereenkomst verrichten.

Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) en de Koninklijke Nederlandse organisatie voor verloskundigen (KNOV) hebben samenwerkingsafspraken gemaakt. Uitgangspunt daarin is dat de vrouw toestemming moet geven voor informatie-uitwisseling tussen huisarts en verloskundige. In uitzonderingsgevallen kan die toestemming verondersteld worden in het kader van goede zorgverlening.

Rechtstreeks betrokken hulpverleners

Rechtstreeks betrokken hulpverleners zijn in het algemeen personen die als behandelteam, op gelijkgerichte wijze, betrokken zijn bij de uitvoering van dezelfde behandelingsovereenkomst met een patiënt. Te denken valt aan:

• personen die de arts bij zijn werkzaamheden assisteren, zoals verpleegkundigen en assistenten;
• collega-vakgenoten aan wie advies wordt gevraagd in het kader van de behandeling;
• pathologen die op verzoek van de behandelend arts weefsel van een patiënt beoordelen.

Ook andere personen dan hulpverleners kunnen onder de rechtstreeks betrokkenen vallen. Denk aan personen die belast zijn met de financiële afwikkeling van een behandeling. 

Niet rechtstreeks betrokken hulpverleners

Voor hulpverleners die niet rechtstreeks bij de uitvoering van een behandelingsovereenkomst met een patiënt zijn betrokken, geldt het beroepsgeheim. Dat betekent dat een arts alleen informatie aan die hulpverleners mag verstrekken als er sprake is van een van de volgende doorbrekingsgronden:

• Er is toestemming van de patiënt.
• Er kan worden verondersteld dat er toestemming van de patiënt is.
• Er gelden wettelijke plichten of rechten.
• Er is sprake van een conflict van plichten.
• Er is sprake van een zwaarwegend belang.

Zie voor meer informatie over het doorbreken van het beroepsgeheim paragraaf 1.5 van de KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens. 

Meer informatie

• KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens

¹ Zie ook de Samenwerkingsafspraken huisartsen en verloskundigen. Uitgangspunt is dat het beleid wordt vastgesteld in samenspraak met de zwangere en dat zij toestemming heeft gegeven voor informatie-uitwisseling tussen huisarts en verloskundige. Toestemming is ook het uitgangspunt bij het verstrekken van informatie uit de zwangerschap en kraamperiode door de verloskundige aan de huisarts voor de nacontrole. Zie de Zorgstandaard Integrale Geboortezorg (2020, Versie 1.2, par. 6.1.3).

² Artikel 7:457 lid 1 BW. 

³ Artikel 7:457 lid 2 BW.