Verkadefabriek Den Bosch 28 oktober 2021
Kathinka Peels, voorzitter van het KNMG district Zuidoost-Brabant, heet ons allen welkom mede namens het district Noordoost-Brabant. Door technische problemen is het wat later geworden. Het is een mooi subtiel thema, communicatie en omgang met elkaar in de film ‘Hope’. Het is een vertrouwd thema en verrijkend voor ons werk. Straks gaat Koen Jordens, ethicus, dit uitstekend inleiden. De reflexievragen gaan we niet plenair bespreken, wel in groepjes online en in de zaal. We hebben op deze filmavond 41 online deelnemers en 29 fysieke deelnemers in de zaal. Na de film vindt er een indeling plaats in break-out rooms en in groepjes in de zaal. Om 22.00 uur sluiten we deze filmavond af. Het woord is nu aan Koen Jordens.
Inleiding door Koen Jordens, ethicus Catharina Ziekenhuis Eindhoven
Koen nodigt ons uit om met een bril op de neus naar de film te kijken, het leidende thema ‘la petite bonté’ oftewel ‘de kleine goedheid’ wordt aan de hand van een aantal auteurs besproken. Dit thema, ontwikkeld door de Franse filosoof Emmanuel Levinas, heeft volop aansluiting met mensenwerkers zoals dokters. Het gaat dan over omgaan met tragiek, met deugd en met relationele problematiek en ethiek. Koen geeft twee mooie voorbeelden van ‘la petite bonté’:
Het verhaal van de Duitse soldaat na de val van Stalingrad. De Duitse krijgsgevangenen moesten de lijken uit de kelder van het Gestapo gebouw halen. De inwoners van Stalingrad stonden toe te kijken. Zo ook een oude mevrouw, vol rancune. Een jonge Duitse soldaat bezweek onder het lijk dat hij droeg, hij kreeg brood toegestopt door de oude mevrouw.
Het tweede, een persoonlijk verhaal van Koen uit zijn ziekenhuis. Hij had net afscheid genomen van een jonge mevrouw met kanker. Een bekende manager ziet Koen en merkt tijdens het beleefdheidspraatje dat hij het moeilijk heeft. Hij vraagt verder niets, maar slaat even een arm om de schouder en leidt hem naar de pot met lekker snoep.
‘De kleine goedheid’ is een spontane actie van de ene mens naar de andere. Er zijn vormen van ethiek vanuit verontwaardiging en boosheid maar dit is vanuit geraakt zijn, dat is de basis van ‘de kleine goedheid’. Onverschilligheid is het tegenovergestelde. ‘De kleine goedheid’ is niet te vatten in systemen. Het gelaat: concrete appèl van de unieke ander.
In het vervolg van de inleiding door Koen worden vier thema’s verder uitgediept. Kleine goedheid en dokterspraktijk, kleine goedheid en omgaan met tragiek, kleine goedheid en cultiveren van deugd en tot slot kleine goedheid als hefboom in relationele ethiek. Hierbij worden per thema zeer praktische kijktips gegeven voor reflexie.
Hans Rutten, bestuurslid KNMG district Zuidoost-Brabant en moderator bedankt Koen voor zijn ethische les en wenst ons allen veel kijkplezier met de film ‘Hope’.
Nabespreking aan de hand van een vijftal reflexievragen
1. Welke zorgverlener doet het in de film (niet) goed en waarom? Heb je vanuit de praktijkervaring met kleine goedheid? Wat maakt dit bijzonder?
2. Let op de sequentie waarin de dochter van Tanja en Tomas haar ouders vergelijkt met spelende kinderen. Wat valt haar op, wat is er anders en waarom?
3. Kan je vanuit ervaring het verschil benoemen tussen een uiting van empathie en een gebaar van kleine goedheid?
4. Is er sinds de voorbije jaren iets veranderd in visie en gedrag bij artsen ten aanzien van het omgaan met tragiek/sterfelijkheid? Hoe is dit aan te merken?
5. Waar situeert zich de hoop? Wat doet relationele dynamiek stagneren of blokkeren, wat brengt beweging?
Na een korte pauze volgt een intensieve, enthousiaste nabespreking met vier groepen in de zaal en online zijn er twee groepen overgebleven.
Om 22.00 uur sluit de voorzitter van het KNMG district Zuidoost-Brabant, Kathinka Peels, de avond af. We hebben een mooie film gezien na de uitstekende inleiding van Koen. Ikzelf heb de film nu voor de tweede keer gezien en zag andere dingen. Het aspect wat is goed, is een meltingpot. Subtiele gebaren, een hand op het stuur, dat is goed, niet in de tekst en in de gesprekken. We sluiten nu af, maar de gesprekken in de zaal en thuis gaan gewoon door! U bent weer van harte welkom bij onze volgende activiteit.
Via deze link kunt u de presentatie inzien!