Als voorzitter van de KNMG kijk ik in mijn eerste column van het nieuwe jaar graag vooruit. Er staat veel te gebeuren in de zorg het komend jaar, maar ik wil de gelegenheid graag gebruiken om wat verder vooruit te kijken. Niet naar 2020, maar naar 2040.
Stel jezelf eens de vraag: hoe ziet mijn leven er over 20 jaar, in 2040 eigenlijk uit? Ben ik dan nog dokter, en zo ja: hoe ziet mijn werk er dan uit? Of ben je in 2040 al met pensioen, wellicht zelf patiënt? Hoe denk je dat de gezondheidszorg er dan uit ziet?
Nu heeft niemand een glazen bol om in de toekomst te kunnen kijken, maar wat we zeker weten is dat de wereld er in ieder geval heel anders uit zal zien dan nu. Het aantal 65+-ers zal toenemen tot 26% van de bevolking. Het aantal mensen dat ouder is dan 80 neemt toe van 0,7 tot 2 miljoen. Er zijn naar verwachting veel minder ziekenhuizen. En is er straks nog voldoende gekwalificeerd medisch personeel voor de zorg? Hoe heeft de samenwerking tussen de verschillende disciplines in de zorg zich tegen die tijd ontwikkeld? Is e-health zo ver gevorderd dat de computer beter diagnosticeert dan jij als arts? Staan er misschien robots naast je tijdens je werk?
Niet alleen de gezondheidszorg zal in 2040 veranderd zijn, ook de arts heeft dan een andere rol. Daar moeten we nu al breed over gaan nadenken. De KNMG startte daarom samen met de federatiepartners het visieproject ‘De rol van de arts in 2040’.
Gelukkig hoeven we daarbij niet helemaal bij nul te beginnen. Er is al veel werk verzet door onze federatiepartners en andere partijen die over de toekomst van de zorg nadenken, bijvoorbeeld het RIVM en het Ministerie van VWS. Die wijzen op vijf bepalende trends voor de rol van de arts in 2040. Eén daarvan kennen we al: de verschuiving naar samen beslissingen nemen (shared decision making), waarbij de arts naast de expertrol een meer coachende rol krijgt. Naast curatieve zorg zal preventieve zorg belangrijker worden: er ontstaat een verschuiving van ‘beter maken’ naar ‘gezond houden’. Ook het systeem achter de zorg evolueert. Zo is de verwachting dat de zorg in 2040 is ingericht op specifieke behoeftes van lokale populaties. In 2040 verlenen we zorg in netwerken zonder schotten, vormgegeven in multidisciplinaire samenwerking rondom de patiënt, daarbij ondersteund door de technologie. De patiënt zal in 2040 andere ziekten, wensen èn verwachtingen hebben. Die ontwikkelingen hebben gevolgen voor de inrichting van de zorg in 2040, maar ook voor jouw rol als individuele dokter.
Wachten tot het zover is kunnen we niet. Het opleiden van de dokter kost minimaal tien jaar. Dus de dokter die zijn werkplek in 2040 binnenstapt om zijn (of haar) patiënt te behandelen, betreedt de komende jaren de collegezalen al. Daarom moeten we ons nu de vraag stellen wat die veranderingen gaan betekenen. Hoe zorgen we dat jij in 2040 je werk als dokter nog even vakkundig kunt doen? En hoe geven we de komende generaties geneeskundestudenten de juiste kennis en vaardigheden mee om hun rol over 20 jaar goed te kunnen invullen?
En juist om dáárop te anticiperen ontwikkelt de KNMG een visie op de rol van de arts in 2040. Samen met partners, met mensen van buiten ons veld en met jou. We organiseren transitiecafés en andere bijeenkomsten op verschillende plaatsen in het land om van jou te horen hoe jij de rol van de arts in 2040 ziet. En wat je vindt dat er moet gebeuren om ons daarop goed voor te bereiden. Via deze site en een speciaal voor dit project ontwikkelde website, nemen we je het komende jaar mee in onze overdenkingen. Ik hoop het komende jaar veel van je te horen!
Ik wens je een voorspoedig 2020,
René Héman, voorzitter artsenfederatie KNMG
Ben je arts en wil je reageren op dit artikel, stuur dan een mail naar communicatie@fed.knmg.nl