Dossier / bijgewerkt: 15 juni 2020
Artsen hebben een zorgplicht voor volwassenen slachtoffers van huiselijk geweld. Maar de afweging of en hoe u actie onderneemt, is vaak niet eenvoudig. U ziet signalen, maar zou het echt zo ernstig zijn? En rechtvaardigt dit ingrijpen van buitenaf?
De KNMG-meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld (PDF), waar het stappenplan volwassengeweld sinds november 2018 in is opgenomen, helpt u bij het maken van de afweging wanneer, bij wie en hoe u aan de bel trekt. Zodat u weet wat u met uw vermoedens aanmoet, met wie u deze kunt bespreken en op welk moment. De code helpt u ook om af te wegen wanneer een melding bij Veilig Thuis is aangewezen. De meldcode en het stappenplan zijn naar aanleiding van wetgeving in 2014 geactualiseerd. De meldcode vormt de professionele norm voor artsen.
De aanpak is vergelijkbaar met die van kindermishandeling, behalve bij informatieverstrekking aan derden zonder toestemming. Weigert een volwassen slachtoffer van huiselijk geweld weloverwogen toestemming voor gegevensverstrekking en zijn bij dat geweld géén kinderen betrokken, dan is vanuit de optiek van het beroepsgeheim van de arts en het zelfbeschikkingsrecht van de volwassene meer terughoudendheid geboden.
De zorgplicht van de arts brengt met zich mee dat de arts óók geacht wordt stappen te zetten als zijn patiënt mogelijk pleger is van volwassenengeweld. Verder is in de meldcode ook uitdrukkelijk de kindcheck opgenomen. Artsen moeten bij volwassen patiënten met bijvoorbeeld ernstige psychische problemen of zware verslaving standaard nagaan of zij verantwoordelijk zijn voor de verzorging en opvoeding van minderjarigen, de zogenaamde kindcheck. In dat geval moet de arts het aantal en de leeftijd van deze kinderen vastleggen in het medisch dossier en de stappen van de meldcode Kindermishandeling volgen.
In vervolg op de meldcode wil de KNMG de kennis van (aankomende) artsen over hun handelen bij een vermoeden van kindermishandeling en huiselijk geweld vergroten. Een werkgroep heeft een competentieprofiel opgesteld. De eerste opzet is becommentarieerd door vertegenwoordigers van specialismen die regelmatig worden geconfronteerd met kindermishandeling en/of huiselijk geweld. Het competentieprofiel wordt nu verder uitgewerkt en er wordt gewerkt aan een gestructureerd scholingsaanbod.