Bodyscans en Health Checks: het aanbod om de eigen gezondheid te laten checken groeit en neemt de komende jaren verder toe. Bij een gezondheidscheck is sprake van een preventief medisch onderzoek (PMO) dat wordt aangeboden en uitgevoerd zonder dat bij de cliënt sprake is van een concrete gezondheidsklacht of van een indicatie voor een gezondheidsrisico of –probleem. PMO kan, maar hoeft niet te leiden tot gezondheidswinst. Winst wordt behaald wanneer behandelbare ziekten in een vroeg stadium worden opgespoord en kunnen worden behandeld, of wanneer verergering van gezondheidsschade op andere manieren kan worden voorkomen, zoals bijvoorbeeld door een aanpassing van de leefstijl.
De meeste health checks worden door particuliere organisaties aangeboden die zich begeven op het snijvlak van zorg en commercie. Veel mensen lijken te denken dat een individuele screening onschuldig is. Men is zich vaak onvoldoende bewust van de risico’s van zo’n onderzoek. Deze kunnen namelijk leiden tot fout-positieve en fout-negatieve uitkomsten nevenbevindingen en belastende vervolgonderzoeken. Ook de toegang tot verzekeringen kan in gevaar komen, indien uit een health check gegevens naar voren komen die voor arbeidsongeschiktheids- en levensverzekeraars reden zijn om een patiënt alleen onder voorwaarden te verzekeren.
Op 6 oktober 2015 heeft de minister een brief aan de Tweede Kamer gestuurd met enkele voorstellen inzake health checks. In deze brief stelt de minister onder andere voor om health checks, zoals de total bodyscan, mogelijk te maken in Nederland. Ook doet de minister enkele voorstellen om de kwaliteit en toezicht te borgen voor health checks. De KNMG heeft in een position paper (25 januari 2016) aan de Tweede Kamer gereageerd op de plannen van de minister.
De multidisciplinaire richtlijn preventief medisch onderzoek is opgesteld om burgers tegen de risico’s van preventief medisch onderzoek te beschermen. Tegelijkertijd diende de richtlijn artsen handvatten te bieden om effectieve, verantwoorde medische zorg te geven. Uit de evaluatie die de KNMG met subsidie van ZonMw heeft uitgevoerd, blijkt dat de richtlijn consumenten onvoldoende bescherming biedt tegen de risico’s van preventief medisch onderzoek. De KNMG trekt daarom de steun voor de richtlijn in. De KNMG blijft pleiten voor passende wet- en regelgeving die burgers beschermt tegen risico’s van commercieel preventief medisch onderzoek.
Voor iedereen die behoefte hebben aan een algemene ‘health check’ of risicotest is online een wetenschappelijk onderbouwde check beschikbaar: