Patiënten, maatschappij, technologie en zorg veranderen. De bevolking vergrijst en werkt langer door, technologische mogelijkheden groeien snel en aandacht voor ziekte wordt aandacht voor gezondheid, functioneren, leefstijl en preventie. Het aantal ziekenhuizen neemt af en zorg gaat naar de wijk. De patiënt wil graag zorg dichtbij, continuïteit van zorg en een generalistische benadering. Door deze en andere ontwikkelingen veranderen werkwijze en werkplek van zorgverleners en verandert hun verhouding tot de patiënt. Geneeskundig specialisten en profielartsen zullen moeten meeveranderen, maar dat kan niet als het huidige stelsel van specialismen en profielen hetzelfde blijft.
Daarom oriënteert het CGS zich op een andere inrichting van het landschap van specialismen en profielen in de toekomst. Het College Geneeskundige Specialismen (CGS) is immers verantwoordelijk voor het instellen (en opheffen) van specialismen en profielen en wil vanuit die verantwoordelijkheid bijdragen aan een oplossing.
Het CGS bracht in 2020 een korte notitie uit over de toekomst van het zorglandschap. Het CGS heeft op basis daarvan en op basis van de visie van de KNMG op de rollen van de arts in 2040 een houtskoolschets opgesteld. Daarin beschrijft het CGS zijn voorlopige ideeën voor een nieuw stelsel aan specialismen vanaf 2035. Het CGS voert over deze houtskoolschets de komende tijd met meerdere partners verkennende gesprekken voor hun reflectie op het nieuwe landschap.
Het CGS oriënteert zich op een stelsel met 7 kernspecialismen als brede basis. Deze kernspecialisten kunnen als geregistreerd generalistisch specialist aan het werk. Daarnaast is er de mogelijkheid van verdere subspecialisatie. De huidige specialismen kunnen daardoor blijven bestaan, maar de focus in de specialistische medische zorg verschuift van subspecialisme naar generalisme. Generalisme wordt de basis voor de opleiding en de beroepsuitoefening van de kernspecialisten. De kernspecialisten moeten het grootste deel van de medisch specialistische zorg kunnen verlenen. De subspecialisten zijn bedoeld voor het verlenen van hoogcomplexe zorg.
Met de introductie van kernspecialismen en subspecialismen, sluit het nieuwe specialismenlandschap meer aan bij de zorgbehoefte, zowel in volume als in het benodigde kennisniveau. Het sluit ook aan bij het adagium ‘juiste zorg op de juiste plaats, op het juiste moment’. Verder komen kernspecialisten eerder beschikbaar voor de zorg, bevordert een brede basis de samenwerking met andere zorgprofessionals en zal er minder doorverwijzing van patiënten nodig zijn. Voor specialisten (in opleiding) betekent een brede basis met kernspecialismen meer flexibiliteit om van opleiding of - tijdens de beroepsuitoefening -van vakgebied te veranderen.
De houtskoolschets is een voorlopig conceptueel kader. Daarom wil het CGS hierover in gesprek, in eerste instantie met zijn partners en het daarna breder uitdragen. Het CGS hoopt vervolgens het nieuwe landschap de komende jaren daadwerkelijk vorm te geven.