Een geëmotioneerde vrouw belt op zondagochtend naar de huisartsenpost (HAP). Haar man is in de nacht van zaterdag op zondag in zijn slaap overleden. Als dienstdoend huisarts van de HAP kom ik ter plaatse. Na schouwing is voor mij duidelijk dat de man door een hartinfarct is overleden. Uit het HAP-dossier blijkt ook dat de man al geruime tijd leed aan hartfalen. Mag ik als waarnemend huisarts een verklaring van overlijden afgeven? En als dat mag, moet ik dan ook de B-verklaring invullen?
Je mag als dienstdoend huisarts van de HAP na overlijden van een patiënt een verklaring van overlijden afgeven. Dit mag alleen als je ervan overtuigd bent dat de patiënt door een natuurlijke oorzaak is overleden. Je vult dan een verklaring van overlijden in (A-verklaring). Daarnaast moet je een doodsoorzaakverklaring (B-verklaring) invullen voor de statistiek.
Als iemand overleden is, moet er altijd een lijkschouwing plaatsvinden. Het doel hiervan is om te onderzoeken of een verklaring van overlijden kan worden afgegeven. Volgens de wet mag zo’n verklaring worden afgegeven door een behandelend arts of door een gemeentelijk lijkschouwer (forensisch arts). 1 Ook dienstdoende artsen mogen in dit kader als behandelend arts optreden. Onder dienstdoende artsen vallen zowel artsen die voor de eigen huisarts waarnemen, als artsen die dienst hebben bij een huisartsenpost. Het is niet noodzakelijk dat de arts bij het overlijden aanwezig was.
Alleen bij een natuurlijke dood
Je mag alleen een verklaring van overlijden afgeven als je ervan overtuigd bent dat de patiënt door een natuurlijke oorzaak is overleden. Daarbij is het vaak noodzakelijk dat je beschikt over de medische voorgeschiedenis van de patiënt. Ben je niet overtuigd van een natuurlijke dood? Dan mag je geen verklaring van overlijden afgeven en moet je de gemeentelijk lijkschouwer (schouwarts) inschakelen.
Invullen A- en B-verklaring
Als je overtuigd bent van een natuurlijke dood, is het je taak om een verklaring van overlijden af te geven. De inhoud van die verklaring is wettelijk bepaald en wordt ook wel de A-verklaring genoemd. Naast het invullen van de A-verklaring moet je ook de doodsoorzaakverklaring voor de statistiek invullen.2 Dit formulier wordt ook wel de B-verklaring genoemd. Zo nodig mag je als dienstdoend arts voor het invullen van de B-verklaring informatie inwinnen bij de eigen huisarts van de patiënt. Is dit niet mogelijk en kun je daardoor de B-verklaring niet invullen? Dan mag je formeel ook de A-verklaring niet afgeven en moet je een gemeentelijk lijkschouwer inschakelen.
Waar verkrijgbaar?
De A- en B-verklaringen zijn gratis verkrijgbaar bij je gemeente (afdeling Publiekszaken).
1 Artikel 3 Wet op de lijkbezorging (Wlb).
2 Er is op 1 september 2020 een wetsvoorstel tot wijziging van de Wet op de lijkbezorging ingediend. Deze wijziging betreft o.a. de mogelijkheid om de opgave van de doodsoorzaak elektronisch naar het CBS te verzenden.