Regelmatig krijg ik, als huisarts, verzoeken van patiënten om een rijbewijskeuring te verrichten. Ik heb begrepen dat dit inmiddels mag. Klopt dat? En mag ik ook informatie verstrekken aan het CBR over mijn patiënten?
U mag geen oordeel geven over de rijgeschiktheid van patiënten. Dit moet worden overgelaten aan een onafhankelijke, deskundige arts. Wel mag u in het kader van een rijbewijskeuring, op basis van gerichte vragen en met uitdrukkelijke toestemming van de patiënt, feitelijke medische informatie verstrekken aan het CBR.
Geen oordeel
Een behandelend arts – bijvoorbeeld een huisarts, waarnemend arts, arts in opleiding of medisch specialist – mag geen oordeel geven over de rijgeschiktheid van een eigen patiënt. Dat zou in strijd zijn met het uitgangspunt van de KNMG, dat behandelend artsen geen geneeskundige verklaringen afgeven over hun eigen patiënten. En dat behandelend artsen niet oordelen over de geschiktheid van hun patiënten om bepaalde dingen wel of niet te doen. Dit moet overgelaten worden aan een onafhankelijke arts, die beschikt over de noodzakelijke deskundigheid om hierover te kunnen oordelen.
Wel feitelijke informatie
Als behandelend arts mag u wel gerichte feitelijke medische informatie verstrekken aan het CBR. Dit mag alleen op verzoek van de patiënt en met diens uitdrukkelijke toestemming. Daarbij moet u zich beperken tot feitelijke informatie die voor het CBR noodzakelijk is om de rijgeschiktheid te beoordelen. Dit betekent dat het CBR een gerichte vraag moet stellen. Het is aan u om erop te letten dat er sprake is van een gerichte vraag en van feitelijke informatie. Een vraag als “Heeft de patiënt het afgelopen jaar last gehad van [naam aandoening]” is een vraag om feitelijke informatie en mag u daarom beantwoorden. De vraag “Twijfelt u aan de rijgeschiktheid van de patiënt” is geen feitelijke vraag, maar een vraag om een oordeel. Daarom mag u die niet beantwoorden. Ook niet als de patiënt daarvoor toestemming heeft gegeven.
Aanvullende informatie
Soms heeft het CBR aanvullende medische informatie van een arts nodig om te bepalen of iemand rijgeschikt is. Dit is bijvoorbeeld het geval als de betrokkene een vraag over een aandoening in de Gezondheidsverklaring (ook wel Eigen Verklaring) bevestigend heeft beantwoord. Dan moet de betrokkene een aantekening bij deze vraag laten plaatsen door een BIG-geregistreerde arts. Deze aantekening moet informatie geven over de aard en de ernst van de aandoening en mag ook geplaatst worden door de behandelend arts, voor zover in het dossier van de betrokkene relevante, recente en feitelijke informatie aanwezig is.1
Daarnaast kan een betrokkene het verzoek van het CBR krijgen om een specifieke vragenlijst (hulpformulier) bij de Gezondheidsverklaring te laten invullen door een arts. Bijvoorbeeld de beroertevragenlijst of de diabetesvragenlijst. Deze vragenlijsten mogen door elke BIG-geregistreerde arts worden ingevuld. Ook de behandelend arts mag dat doen. De arts mag alleen de noodzakelijke feitelijke medische informatie verstrekken. Op de formulieren wordt hij dan ook nadrukkelijk verzocht om geen mededelingen te doen over de rijgeschiktheid van de aanvrager.
Heeft de betrokkene diabetes mellitus? Dan mag de aantekening of vragenlijst behalve door een arts, ook door een diabetesverpleegkundige ingevuld worden. Deze verpleegkundige moet wel een BIG-registratie hebben met als aantekening diabetes mellitus.2
Geneeskundig verslag
Voor personen van 75 jaar en ouder die hun rijbewijs willen verlengen, is iedere vijf jaar een medische beoordeling van de rijgeschiktheid verplicht. Zij hebben hiervoor, naast een Gezondheidsverklaring, een Geneeskundig verslag (keuringsverslag) nodig. Dit is een verslag van een medische keuring, die door elke BIG-geregistreerde arts kan worden ingevuld. Ook de behandelend arts mag dat doen. De arts mag in het verslag geen oordeel geven over de rijgeschiktheid van de aanvrager.
Een medische keuring is ook verplicht voor personen die een groep 2-rijbewijs (vrachtwagen of bus) willen aanvragen of verlengen. Het keuringsverslag voor deze aanvraag mag alleen ingevuld worden door een arts die verbonden is aan een gecertificeerde arbodienst of door een geregistreerd bedrijfsarts.
Specialistisch rapport
Bij bepaalde aandoeningen stelt het CBR een specialistisch onderzoek verplicht.3 In die gevallen kan de betrokkene zijn behandelend specialist vragen om een keuringsformulier of -rapport voor hem in te vullen. Hierin wordt de behandelend specialist gevraagd om de relevante medische feiten en omstandigheden te vermelden. Hij mag geen advies over de rijgeschiktheid van de patiënt geven.
Het keuringsformulier of -rapport kan in veel gevallen een keuring door een onafhankelijke arts vervangen. Als de behandelend specialist geen keuringsformulier wil invullen, kan hij de patiënt verwijzen naar het CBR. Het CBR kan de patiënt dan doorverwijzen voor een keuring door een onafhankelijk specialist.
Beoordeling rijgeschiktheid
Alleen keurend medisch specialisten die aan de gestelde eisen voldoen, mogen de rijgeschiktheid van iemand beoordelen. De eisen die aan deze medisch specialisten worden gesteld, staan in de Beleidsregel aanwijzing keurend medisch specialisten. Zo mag een keurend medisch specialist niet de behandelaar zijn van degene die gekeurd wordt. Ook mag hij geen arbeidsrelatie of persoonlijke relatie met die persoon hebben, anders dan voor de rijbewijskeuring.
Inzage-, correctie- en blokkeringsrecht
De keurend medisch specialist is verantwoordelijk voor het informeren van degene die gekeurd wordt over diens inzage-, correctie- en blokkeringsrecht.4 Uit de rapportage moet blijken dat deze persoon hierover geïnformeerd is.
Tarieven voor rijbewijskeuringen
De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) heeft voor rijbewijskeuringen door een keurend arts een maximumtarief vastgesteld. Dit betekent dat artsen nooit meer dan dit tarief voor de keuring in rekening mogen brengen. De kosten zijn afhankelijk van de daadwerkelijk bestede keuringstijd (directe tijd) en de benodigde tijd voor de voorbereiding en het schrijven van het keuringsrapport (indirecte tijd). Voor meer informatie, zie de NZa-website.
1 Zie hoofdstuk 2 van Bijlage bij de Regeling eisen geschiktheid 2000.
2 Zie: https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2020-42359.html.
3 Zie Regeling eisen geschiktheid 2000.
4 Zie artikel 4.3.h Beleidsregel aanwijzing keurend medisch specialisten.