Uit onderzoek van de KNMG blijkt dat artsen veelvuldig te maken krijgen met bedreiging en intimidatie. De cijfers zijn alarmerend. Ruim een derde van ondervraagde artsen heeft ervaring met bedreiging of intimidatie en een kwart van alle artsen heeft hier het afgelopen jaar mee te maken gehad. De bedreigingen variëren van online bedreigingen, verbale en fysieke agressie, tot intimidatie of bedreiging van het gezin van de dokters.
De impact op artsen is groot. Agressie en intimidatie leveren stress op (54%) en bijna 20% ontwikkelt fysieke klachten. Daarbij komt dat 46% van de artsen zich minder vrij voelen in het werk. Een derde van de artsen zegt terughoudender te worden om informatie te delen in de (social) media, waarbij 10% van de artsen zelfs helemaal stopt met social media. Dat is een kwalijke zaak. De voorzitter van de KNMG, René Héman zegt daarover: “Artsen vervullen een bijzondere rol in onze samenleving omdat ze specifieke kennis bezitten over onze gezondheid. Zeker in confrontatie met een nieuw virus zoals corona, dat ingrijpt in onze levens, is feitelijke medische kennis een belangrijk houvast. Het is en blijft van belang voor de volksgezondheid om desinformatie met medische kennis te bestrijden. Sommige artsen betalen daarvoor een hoge prijs. Het is onacceptabel dat hun inzet en betrokkenheid resulteert in on- en offline bedreiging en intimidatie. “
Bedreiging van artsen vormt een reëel risico voor uitval en zelfs stoppen met het artsenvak. Een veilig werkklimaat is een belangrijke voorwaarde voor artsen (en andere hulpverleners) om te blijven werken in de sector zorg en welzijn. Héman: “Gezien de grote personeelstekorten in de zorg is het noodzakelijk dat we álle artsen behouden voor het vak. Het is in ons aller belang. Dit vormt een extra reden om in actie te komen tegen agressie, om uitstroom te voorkomen.”
Opvallend is dat slecht 6% van de artsen aangifte doet, terwijl 27% te maken heeft gehad met fysieke agressie en 11% zelfs met doodsbedreigingen. De reden dat artsen hiervan geen melding maken of aangifte doen is dat zij het bij het werk vinden horen (23%) of denken dat het geen zin heeft, omdat er niets mee wordt gedaan (40%). Héman vindt dat ongewenst: “De praktijk leert dat je als arts soms ingrijpende boodschappen aan patiënten moet brengen en dit kan tot emotionele en soms ook agressieve reacties leiden. Daar heb je als arts natuurlijk -tot op zekere hoogte- begrip voor. Ook merken we dat het voorlichten over medische kwesties en de bestrijding van desinformatie in een bepaalde groep mensen irritatie oproept. Maar beide situaties mogen nooit leiden tot agressie. Het bedreigen van dokters en hulpverleners is stuitend. Ik zou erop willen aandringen dat meer artsen aangifte doen van dit grensoverschrijdende gedrag”.
De KNMG deed ook publieksonderzoek. Het overgrote deel van het publiek steunt de arts. Van de bevraagde groep geeft 82% aan het zorgwekkend te vinden dat artsen worden bedreigd en 56% vindt dat artsen aangifte moeten doen. Ook vindt 72% dat artsen zich moeten inzetten om desinformatie te bestrijden. De stem van artsen in het publieke debat is dus belangrijk
René Héman zegt daarover: “Ik ben blij dat een groot deel van Nederland zich achter onze artsen schaart. We moeten met elkaar de norm stellen dat agressie tegen artsen onacceptabel is. Want artsen moeten hun werk veilig kunnen doen en zich kunnen uitspreken in het publieke debat. In elke situatie en onder alle omstandigheden. Dat is in ieders belang.”