Casus

Mijn patiënte wil graag een geneeskundige verklaring van mij, omdat ze wegens rugklachten niet meer in staat is om naar de sportschool te gaan. Met die verklaring kan ze haar jaarabonnement bij de sportschool tussentijds opzeggen. Mag ik deze verklaring afgeven?

Advies

Als behandelend arts mag u geen geneeskundige verklaring afgeven over uw eigen patiënt. Dergelijke verklaringen mogen alleen door een onafhankelijke arts worden afgegeven. 

Toelichting

Een geneeskundige verklaring is een (schriftelijke) verklaring van een arts. In zo’n verklaring geeft de arts een waardeoordeel – dat op medische gegevens is gebaseerd – over de patiënt en diens gezondheidstoestand. Vaak wordt de arts gevraagd om een oordeel te geven over de (medische) geschiktheid van de patiënt om bepaalde dingen wel of niet te kunnen doen. Voorbeelden daarvan zijn: Is iemand in staat om te werken, een auto te besturen, naar school te gaan of goed voor de kinderen te zorgen? Heeft iemand terecht een geboekte reis geannuleerd wegens ziekte? Of heeft iemand recht op een aangepaste woonruimte?

De KNMG heeft als standpunt dat een behandelend arts geen geneeskundige verklaringen afgeeft over een eigen patiënt. Daar zijn verschillende redenen voor:

• Ten eerste gaat het bij zo’n verklaring vaak om een belang van de patiënt dat buiten de deskundigheid en verantwoordelijkheid van de behandelend arts ligt en een ander doel dient dan de behandeling of begeleiding.
• Ten tweede is een behandelend arts veelal niet op de hoogte van de medische criteria waaraan de instantie die de verklaring nodig heeft, de verklaring toetst.
• Ten slotte kan de vertrouwensrelatie tussen de behandelend arts en de patiënt in gevaar komen wanneer de arts een voor de patiënt ongunstig oordeel geeft en er een belangenconflict ontstaat.

Wie mag een geneeskundige verklaring afgeven? 

Om deze redenen mogen geneeskundige verklaringen alleen worden afgegeven door een onafhankelijke arts, die deskundig is op het gebied van de vraagstelling. De onafhankelijke arts kan een eigen beoordeling maken van de situatie. Zo nodig kan deze arts, met toestemming van de patiënt, wel extra informatie opvragen bij de behandelend arts(en).  

Wel feitelijke informatie 

Een behandelend arts mag wel feitelijke medische informatie over de patiënt verstrekken, als deze daar toestemming voor geeft. Zo mag hij bijvoorbeeld melden dat bij de patiënt een bepaalde diagnose is gesteld of dat hij bepaalde medicatie heeft voorgeschreven.  

Toelichting voor patiënten 

Om patiënten uit te leggen waarom de behandelend arts geen geneeskundige verklaring afgeeft, heeft de KNMG een toelichting geschreven. Deze toelichting (voorheen bekend als het 'weigeringsbriefje') is beschikbaar in de volgende talen: Nederlands, Engels, Frans, Duits, Spaans, Pools, Marokkaans Arabisch, Turks en Papiaments. De behandelend arts kan deze toelichting aan de patiënt meegeven. De toelichting is te vinden in het webdossier Geneeskundige verklaring. 

Meer informatie

• Webdossier Geneeskundige verklaring

• KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens