De KNMG gebruikt jouw mening als arts (in spe) bij beleidsontwikkeling en laat jouw stem horen in maatschappelijke discussies en politieke debatten. Lees op deze pagina de resultaten van eerdere peilingen en onderzoeken.
Mei 2024
In april 2024 sloegen de KNMG en NOS Nieuws de handen ineen om de impact van medische desinformatie in kaart te brengen. Medische desinformatie wil in dit geval zeggen dat patiënten adviezen overnemen die zij online vinden, zonder te verifiëren of deze informatie wetenschappelijk onderbouwd is. Hierdoor twijfelen zij vaak aan de behandeladviezen van artsen of negeren deze zelfs, wat kan leiden tot gezondheidsschade.
De enquête toont aan dat medische desinformatie veel voorkomt in de spreekkamers van Nederlandse artsen. Maar liefst 85% van de bijna 700 ondervraagde artsen heeft hier wel eens mee te maken. 54% daarvan geeft aan wekelijks geconfronteerd te worden met patiënten die misleidende medische informatie aandragen, 14% van deze artsen zelfs dagelijks.
87% Van de artsen uit hun zorgen over de groei van medische desinformatie en bijna de helft merkt op dat dit heeft geleid tot een toename van de werkdruk. Ook het bestrijden van desinformatie komt aan bod in de enquête. Zo vinden bijna alle artsen (86%) dat er meer gedaan moet worden om desinformatie tegen te gaan. 80% vindt dat de verantwoordelijkheid daarvoor bij de overheid ligt.
KNMG gebruikt de resultaten van deze enquête om de huidige situatie in kaart te brengen en noodzakelijke stappen te bepalen om de verspreiding van desinformatie tegen te gaan.
December 2023
Het zo vroeg mogelijk signaleren van alcoholproblematiek is belangrijk om mensen effectief te helpen en op tijd door te verwijzen. Om artsen hierin te kunnen ondersteunen halen we inzichten op over de kennis, houding en bereidheid van artsen om alcohol in de spreekkamer ter sprake te brengen. Voor dit onderzoek werkt de KNMG samen met Tranzo, Tilburg University, die o.a. de Landelijke Werkgroep Tweedelijn trekt, vanuit het Samenwerkingsverband Vroegsignalering Alcoholproblematiek.
Uitkomsten van dit onderzoek zullen worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek en de ontwikkeling van ondersteunende middelen voor artsen.
De resultaten van dit onderzoek worden geanalyseerd door Tranzo en Tilburg University en worden in de zomer van 2024 verwacht.
November 2023
In het kader van Gelijke kansen op gezondheid zijn ruim 50 partners uit verschillende sectoren, waaronder het onderwijs, lokale overheden, het bedrijfsleven, de zorg en maatschappelijke organisaties bevraagd naar hun prioriteiten voor het bereiken van gelijke kansen op gezondheid in Nederland. De resultaten van dit onderzoek hebben geresulteerd in een gezamenlijke open brief aan de (in)formateur. De brief onderstreept het belang van weloverwogen beleidsbeslissingen die zowel de korte als de lange termijn beslaan en bouwt voort op een eerder gedaan krachtig appèl in februari 2023.
Oktober 2023
Dit onderzoek is uitgezet in het kader van de verkiezingen in november 2023, met het doel te inventariseren welke uitdagingen en thema's artsen het meest urgent vinden. Uit dit onderzoek kwam naar voren dat de houdbaarheid van de zorg als voornaamste prioriteit wordt beschouwd voor het nieuwe kabinet. Artsen pleitten voor een aanpak die zich richt op minder marktwerking, meer nadruk op preventie, betaalbaarheid en verbeterde toegankelijkheid van de gezondheidszorg. Deze uitkomsten hebben wij meegenomen in onze Verkiezingsboodschap en de belangenbehartiging richting dit nieuwe kabinet.
Bekijk de volledige resultaten van de verkiezingspeiling
Augustus 2023 - heden
De KNMG heeft in de tweede helft van 2023 verscheidene lijnen uitgezet in het kader van een grootschalig imago- en reputatieonderzoek. Het doel van het onderzoek is om tot concrete handvatten te komen voor dienstverlening en communicatie van de KNMG.
Hoofdvragen van dit onderzoek zijn:
In dit onderzoek worden in drie badges drie belangrijke stakeholdergroepen van de KNMG bevraagd:
We verwachten in het eerste kwartaal van 2024 de eerste onderzoeksresultaten te kunnen delen.
Juni 2023
Met de E-health Monitor wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar de inzet van digitale toepassingen (e-health) in de zorg. Het RIVM, Nivel en het National eHealth Living Lab (NeLL) voeren dit onderzoek uit. De resultaten worden in april 2024 gepubliceerd en gebruikt voor beleidsontwikkeling door het ministerie van VWS. Digitale zorg is ook een speerpunt van de KNMG. Waar mogelijk zal de KNMG de resultaten uit dit onderzoek inzetten bij het bepalen van beleid, ondersteuning van artsen en politieke lobby.
Mei 2023
De KNMG heeft een peiling gedaan over het onderwerp abortus. Aanleiding voor dit onderzoek waren verschillende ontwikkelingen rond abortus in het buitenland en het initiatief in Nederland om abortus uit het Wetboek van Strafrecht te halen.
Met deze peiling wilden we onderzoeken hoe artsen aankijken tegen de juridische situatie rond abortus in Nederland, zodat we onze positie in het debat konden bepalen.
Ruim 800 artsen hebben meegewerkt aan het onderzoek. Hiervan geeft 88% aan dat de houding ten opzichte van abortus niet veranderd is door de recente ontwikkelingen.
De peiling laat verder zien dat artsen in principe open staan voor het herzien van de huidige juridische positionering van abortus. Er is op dit punt weinig verschil tussen artsen die wel en niet met abortus te maken hebben.
Wij hebben ons een beeld gevormd van alle ethische, juridische en maatschappelijke overwegingen bij de positie van abortus in ons rechtsstelsel, en de resultaten van het onderzoek daarin meegenomen.
April 2023
Ruim 800 artsen reageerden op onze peiling over duurzaamheid. Hiermee hebben we inzichtelijk kunnen maken dat het overgrote deel van de artsen bekend is met de gezondheidsrisico’s van klimaatverandering. Opvallend daarbij is dat de artsen deze kennis met name buiten hun opleiding of werk hebben verkregen. Ongeveer een kwart van de artsen heeft deze kennis tijdens werk opgedaan.
De overgrote meerderheid van de artsen is het eens tot zeer eens met de stelling dat er meer aandacht mag zijn voor gezondheidsrisico’s van klimaatverandering en voor duurzaamheid binnen zowel de gezondheidszorg in bij- en nascholing, de geneeskundige vervolgopleiding als in het medisch curriculum. 46% van de respondenten is persoonlijk betrokken bij het verduurzamen van de zorg, 27% op organisatorisch niveau. Bijna de helft van de artsen zou meer betrokken willen zijn op persoonlijk of organisatorisch niveau. Sommigen geven aan daar eerst meer informatie voor nodig te hebben. 26% geeft aan eerst meer informatie nodig te hebben.
December 2022
Hoe kijken artsen aan tegen de verkoop en het gebruik van consumentenvuurwerk? Zijn er maatregelen nodig en zo ja, welke maatregelen?
De vuurwerkpeiling is ingevuld door 800 artsen. Dit gaf ons de munitie om in de actuele discussie over vuurwerk een positie in te nemen.
De peiling liet zien dat maar liefst 90% van de deelnemende artsen maatregelen nodig vindt tegen de verkoop en het gebruik van consumentenvuurwerk in Nederland. Bijna driekwart van die artsen pleit voor een algeheel vuurwerkverbod. De overheid wordt aangewezen als de belangrijkste verantwoordelijke om dit voor elkaar te krijgen.
Als belangrijkste reden om een verbod op consumentenvuurwerk op te leggen wordt genoemd dat het te veel letsel veroorzaakt (59%). Ook milieuoverlast (22%), stress bij mens en dier, algehele overlast en afval (9%) worden als redenen genoemd om een verbod op verkoop en gebruik van consumentenvuurwerk op te leggen. Een algeheel consumentenvuurwerkverbod is, zo geeft ruim 70% van de artsen aan, de beste oplossing. Ongeveer een derde is voor een gedeeltelijk vuurwerkverbod of voor het instellen van vuurwerkvrijezones. De landelijke overheid is aan zet om deze maatregelen te nemen, zo vindt 69% van de artsen. Ook geeft de meerderheid van de artsen aan dat vuurwerk beter door professionele partijen afgestoken kan worden.
Lokale overheden zouden hiertoe vuurwerkshows moeten organiseren. Overigens vindt 27% van de artsen dat het een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid en burgers is om maatregelen te treffen. Een kleine groep (9%) van de artsen vindt dat het afsteken van vuurwerk door consumenten bij de jaarwisseling hoort.
Een groot deel van de ondervraagde artsen (80%) zegt het belangrijk te vinden om zich in de discussie rondom vuurwerk te mengen, om risico’s te (blijven) benoemen richting politiek en in de media.
Naar aanleiding van de uitkomsten van deze peiling heeft de KNMG bij de politiek aangedrongen op een algeheel verbod op consumentenvuurwerk. Op 8 februari spreekt de Tweede Kamer over Het initiatiefwetsvoorstel van Partij voor de Dieren en GroenLinks over een vuurwerkverbod voor consumenten. Via knmg.nl zal je worden geïnformeerd over het vervolg.
November 2022
In de afgelopen decennia is de levensverwachting in Nederland sterk toegenomen. Maar de gezondheidsverschillen tussen mensen zijn niet afgenomen. Op sommige vlakken zijn deze zelfs toegenomen, ondanks het preventiebeleid van de overheid en het Nationaal Preventieakkoord. Het aantal rokers neemt maar heel langzaam af, net als het aantal overmatige drinkers. Het aantal mensen met obesitas neemt toe en de mentale gezondheid van jongeren verslechtert. Steeds meer kinderen groeien op in armoede.
Enkele resultaten van deze peiling zijn dat ongezonde voeding, te weinig beweging, mentale problemen en armoede worden gezien als de belangrijkste bedreigingen voor de gezondheid van burgers. Een ruime meerderheid van de deelnemende artsen vindt de landelijkeoverheid verantwoordelijk voor de aanpak van gezondheidsproblemen, maar vindt ook dat burgers zelf verantwoordelijkheid nemen. Verder is de geldende mening dat het stimuleren van maatregelen voor het gebruik van gezonde voeding, armoedebestrijding en het verbeteren van gezondheidsvaardigheden de belangrijkste speerpunten van het preventiebeleid moeten zijn.
De resultaten over de aanpak van gezondheidsproblemen is ingebracht op 13 december in een besloten werkconferentie voor bestuurders binnen en buiten de zorg. De KNMG werkt nog aan een beleidsnotitie en beraadt zich over een brief aan de minister.
Juli 2022
Met de E-healthmonitor wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar de inzet van digitale toepassingen (e-health) in de zorg. Het RIVM, Nivel en het National eHealth Living Lab (NeLL) voeren in samenwerking met de KNMG dit onderzoek uit. De resultaten worden in januari 2023 gepubliceerd en gebruikt voor beleidsontwikkeling door het ministerie van VWS. De KNMG zet de resultaten uit dit onderzoek in bij het bepalen van beleid, ondersteuning van artsen en politieke lobby op het gebied van digitale zorg.
Bekijk de resultaten op: Publicaties e-health/digitale zorg | RIVM
Juni 2022
Artsen krijgen steeds vaker te maken met on- en offline (be)dreigingen en intimidatie. Op social media en naar aanleiding van publieke optredens, maar ook in de spreekkamer. Om grip te krijgen op deze problematiek is een kwantitatief onderzoek uitgevoerd onder artsen. Het doel van dit onderzoek is inzicht krijgen in de aard, omvang en impact van (online) bedreiging en intimidaties van artsen in hun publieke rol.
Eén op de drie artsen heeft te maken met bedreiging
De uitkomsten van dit onderzoek zijn benut om landelijke media aandacht te vragen voor dit probleem. Bijgaand een overzicht van publicaties die op initiatief van de KNMG zijn gepubliceerd:
Mei 2022
Aanleiding voor de peiling waren signalen dat artsen (steeds) minder bereid zouden zijn om euthanasie uit te voeren, door bijvoorbeeld toegenomen angst voor het OM en de RTE. Deze signalen lijken tegenstrijdig met het toegenomen aantal uitgevoerde euthanasieverzoeken (11% stijging tussen 2020 en 2021). Met deze peiling wilden we achterhalen of deze signalen alleen anekdotisch zijn, of staan voor een bredere opvatting.
Uitkomst van peiling
De peiling onderschrijft de signalen niet. Het overgrote deel van de ondervraagde artsen geeft aan dat hun bereidheid om euthanasie uit te voeren de afgelopen twaalf maanden niet is veranderd (83%). De twaalf procent die aangeeft minder bereid te zijn, zegt dat dit vooral komt vanwege de psychische en emotionele belasting, de druk van patiënten en vanwege persoonlijke ontwikkelingen en ervaring. Vijf procent geeft aan meer bereid te zijn, wat ook komt door persoonlijke ontwikkeling en ervaring.
Vervolg
De uitkomst van de peiling geeft voor nu geen aanleiding voor beleidswijziging. Uiteraard houden we de ontwikkelingen wel goed in de gaten, zoals bijvoorbeeld via de vierde wetsevaluatie van de euthanasiewet, waar we ook input voor leveren en via het KNMG SCEN-programma.
Met name uit de open antwoorden bleek, ook weer in dit onderzoek, dat euthanasie altijd ingrijpend en emotioneel belastend is. Weet dus dat dit dus ook bij andere artsen speelt en zoek steun bij elkaar, bijvoorbeeld door samen de euthanasie uit te voeren en door steun van een intervisiegroep.
Kijktip: In deze vier video’s vertellen verschillende artsen over hun ervaringen, aanpak en emoties bij levenseindezorg.
Maart 2021
Persoonlijke werkaantekeningen niet van betekenis voor patiënten, wel van waarde voor de arts. Naar aanleiding van deze peiling verscheen in maart 2021 het artikel in Medisch Contact “Persoonlijke werkaantekeningen: wel of niet in het dossier?”.
December 2020
Inspelend op die vragen voerden we een tweede peiling uit, met de vraag aan welke informatie artsen het meest behoefte hebben. Inspelend op resultaten van deze peiling, organiseerden wij op 14 januari 2021 de webinar 'Vaccineren tegen COVID-19'. Ruim 9.000 artsen, geneeskundestudenten, verpleegkundigen en verzorgenden waren hierbij aanwezig. Het webinar bestond uit drie blokken, waar deskundigen uitleg gaven over de medisch-inhoudelijke vragen rondom vaccins, over de vaccinatiestrategie en uitvoering, en handvatten gaven voor de praktijk.
December 2020
Toetsing of de ontwikkelde handreiking goed aansluit bij de vraagstukken in de praktijk over inzage door nabestaanden. De meerderheid bleek tevreden over de KNMG-handreiking Inzage in medische dossier door nabestaanden (PDF) en kon de antwoorden op zijn vragen vinden. Anderen zochten tevergeefs antwoord op vragen over de Wzd en corona. Uit de peiling bleek behoefte aan informatieve stroomschema’s bij (deze en andere) handreikingen en meer algemeen een richtlijnendatabase om overzicht te creëren op de veelheid aan richtlijnen die de KNMG uitbrengt. Wij kijken op dit moment naar de mogelijkheid van beiden. De handreiking zelf is inmiddels gepubliceerd.
November 2020
In november 2020 voerde de KNMG een artsenpeiling uit over vaccinatiebereidheid. Uit deze peiling bleek dat het overgrote deel van de artsen bereid is zich te laten vaccineren tegen COVID-19 als er een goedgekeurd vaccin beschikbaar is. Tegelijkertijd deelden verschillende artsen zorgen met ons. Zorgen over bijvoorbeeld de vaccinatiebereidheid van patiënten of collega’s, gebrek aan informatie over de kwaliteit van de vaccinatie of de vaccinatiestrategie.
September 2020
Ruim 900 artsen vulden in september onze peiling in over hoe en wanneer je stoppen met roken ter sprake brengt. De uitkomsten van dit onderzoek gebruiken we de komende tijd om artsen te ondersteunen bij dit vraagstuk. Uit de peiling bleek onder andere dat twintig procent van de artsen zich afvraagt of een patiënt openstaat voor een gesprek over stoppen met roken. Dat je als arts toch meer kan doen dan je denkt en wát je dan kunt doen, hoor je in de Artsen Podcast.
Juni 2020
In 2018 is de KNMG-meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld (PDF) herzien. We onderzochten de bekendheid van deze herziene versie, hoe deze gebruikt wordt en wat er verbeterd kan worden. Nagenoeg alle artsen (97%) zijn bekend met de meldcode en met de toevoeging van het afwegingskader (89%). Bijna driekwart (72%) heeft bij (signalen van) kindermishandeling en huiselijk geweld de KNMG-meldcode gebruikt. Bijna de helft van de artsen (48%) vindt de herziene meldcode een verbetering. 28% vindt dat de meldcode nog nadere verduidelijking behoeft, met name de verplichting en uitvoering van bepaalde stappen van het stappenplan. De KNMG gaat aan de slag met die verbeterpunten. Onderdeel daarvan zijn handvatten voor artsen die zelf geen melding hebben gedaan, maar een verzoek om informatie krijgen van partijen als Veilig Thuis, de Raad voor de Kinderbescherming of de gezinsvoogd.
December 2019
‘Hoe kunnen artsen meer leren van het tuchtrecht?’ en ‘welke ondersteuning heeft u nodig vanuit de KNMG bij een tuchtprocedure?’, dat waren de centrale vragen van het onderzoek naar de huidige werking van het tuchtrecht. Dit onderzoek heeft nog een extra deelanalyse nodig op leeftijd om eventuele significante verschillen te kunnen duiden in de antwoorden, om te komen tot bruikbare inzichten. Een inhoudelijke terugkoppeling volgt naar aanleiding van de nieuwe resultaten.
September 2019
Ook het team van ABS-artsen bedankt u nadrukkelijk voor uw medewerking en heeft veel gehad aan uw bijdrage. In dit onderzoek stond de vraag centraal hoe u omgaat met vermoedens van overmatig middelengebruik bij een collega. De belangrijkste en opvallendste resultaten zijn:
Bovengenoemde resultaten zijn verwerkt in het campagnemateriaal van het bewustwordingsproject van ABS-artsen. Hiernaast zijn deze resultaten leidend geweest voor de ontwikkeling van de toolkit die klaarstaat voor publicatie. Met het oog op de coronacrisis wordt hier een gepast moment voor gezocht.
Augustus 2019
Reden voor het onderzoek naar de waarde van persoonlijke werkaantekeningen was dat de KNMG periodiek vragen van artsen krijgt over het gebruik van persoonlijke werkaantekeningen. Of ze bijvoorbeeld tot het medisch dossier behoren, welke regels gelden rondom vernietiging en bewaren en of een patiënt recht heeft op inzage in deze aantekeningen.
Omdat patiënten door de Wabvpz per 1 juli 2020 recht krijgen op elektronische inzage in hun medische dossiers leverde die laatste vraag discussie op. Daarom vroegen wij u naar het gebruik van persoonlijke werkaantekeningen en de knelpunten die u in de praktijk ervaart. De belangrijkste uitkomst van dit onderzoek is dat vier op de tien artsen weleens persoonlijke werkaantekeningen maakt en driekwart van die artsen deze aantekeningen onmisbaar vindt. Bijna de helft van de ondervraagde artsen vindt het bezwaarlijk als patiënten persoonlijke werkaantekeningen kunnen inzien, omdat deze aantekeningen vaak voor het gedachteproces bedoeld zijn en bestaan uit vermoedens en overwegingen. Voor patiënten behoeven deze aantekeningen toelichting, om ze juist te kunnen interpreteren. Deze resultaten wil de KNMG op een gepast moment in de vorm van een artikel publiceren in Medisch Contact. Daarbij zullen we onder andere ook ingaan op de verhouding tussen persoonlijke werkaantekeningen en het medisch dossier, welke regels er gelden rondom vernietiging en bewaren en of een patiënt recht heeft op inzage en een afschrift van persoonlijke werkaantekeningen.
Juni 2019
In juni 2019 heeft u gelegenheid gehad om uw mening te geven over twee peilingen vanuit ons programma Passende zorg in de laatste levensfase. De ene vragenlijst betrof de informatievoorziening op de KNMG website over het levenseinde. Uw reacties worden meegenomen bij het (her)inrichten van dossiers over dit onderwerp op onze website. De informatie sluit straks beter aan bij wat u belangrijk vindt en zal gemakkelijker te vinden zijn. De andere peiling was in het kader van het project ‘Euthanasie en dementie’. De resultaten van deze raadpleging worden na de zomer uitgediept in focusgroepen waarin artsen aan de hand van concrete casussen met elkaar in gesprek gaan. Zo krijgen we meer inzicht in de besluitvorming van artsen en achterhalen we welke factoren daarbij een rol spelen. Daarnaast kunnen we hierdoor nog beter zien waar de ondersteuningsbehoefte van artsen ligt als het gaat om de besluitvorming bij euthanasie. We verwachten dat de KNMG-visie op euthanasie bij dementie in de loop van 2020 beschikbaar is.
April 2019
Ook dit jaar heeft u weer de gelegenheid gehad om mee te werken aan de E-Health monitor van NictiZ. Een jaarlijks onderzoek onder artsen, verpleegkundigen en patiënten in opdracht van het ministerie van VWS over het gebruik van E-health in de zorg.
De resultaten van het onderzoek worden verwerkt in het rapport ‘eHealth-monitor 2019’ en worden in november (door het ministerie van VWS) aan de Tweede Kamer aangeboden. De resultaten van de eHealth-monitor 2013 tot en met 2018 vindt u op de website www.ehealth-monitor.nl. De resultaten van 2019 worden eveneens in november op deze website gepubliceerd.
Maart 2019
Als onderdeel van een groter onderzoek naar het medisch beroepsgeheim, vroegen we u hoe u tegen het beroepsgeheim aankijkt en of u ervaart dat dit onder druk staat. Uit de raadpleging blijkt dat u het beroepsgeheim als (zeer) belangrijk ervaart en dat er wel degelijk sprake is van druk. 6 op de 10 artsen ervaart druk op het beroepsgeheim in de dagelijkse praktijk. 70% van de artsen ervaart dat het beroepsgeheim in zijn algemeenheid onder druk staat. Onder psychiaters (88%) ligt dit significant hoger. De druk wordt vooral toegewezen aan instanties die steeds vaker om medische gegevens vragen en (nieuwe) wetten die afbreuk doen aan het medisch beroepsgeheim, of ervaren druk vanuit familieleden. 75% van de respondenten geeft aan meer praktische richtlijnen en handvatten van de KNMG nodig te hebben.
Dit zijn relevante inzichten voor ons. Op dit moment werken we als KNMG een aanpak ‘beroepsgeheim’ uit met daarin onder andere aandacht voor effectieve en praktijkgerichte ondersteuning voor artsen en daarnaast stevige lobby, vroegtijdige beïnvloeding en monitoring van wetgeving.
Januari 2019
Eind 2018 werd diverse malen in de media gesuggereerd dat artsen terughoudender zijn geworden in het uitvoeren van euthanasie. Deze grotere terughoudendheid zou onder andere zijn veroorzaakt doordat het OM in 2018 bekend maakte een aantal strafrechtelijk onderzoeken te beginnen naar meldingen van euthanasie. In onze peiling gaf een overgrote meerderheid aan dat uw houding ten opzichte van euthanasie en hulp bij zelfdoding het afgelopen jaar niet is veranderd (80%). Een kleiner deel van u (14%) gaf aan wel iets terughoudender te zijn geworden bij het uitvoeren van euthanasie. Dit is echter niet zozeer uit angst voor vervolging, zoals de media suggereren, maar respondenten geven aan vooral de emotionele belasting zwaar te vinden en te worstelen met de toenemende druk van patiënten en naasten om euthanasie uit te voeren.
De uitslag van deze peiling helpt ons om te reageren op persvragen en om onjuiste suggesties te weerleggen. Daarnaast geeft het ons meer inzicht in waar artsen mee worstelen bij de uitvoering van euthanasie, zodat wij onze ondersteuning daar op kunnen afstemmen.