Dossier / bijgewerkt: 26 augustus 2022
Palliatieve zorg richt zich op de levenskwaliteit van patiënten en hun dierbaren die te maken hebben met levensbedreigende aandoening of kwetsbaarheid. Het streven bij palliatieve zorg is een optimale levenskwaliteit door klachten zoals pijn, moeheid en angst te verminderen of te voorkomen.
In Nederland wordt van alle artsen verwacht dat zij palliatieve zorg kunnen bieden, aangevuld met steun van specialisten indien nodig. Artsen die ondersteuning nodig hebben, kunnen gratis contact opnemen met consultatieteams voor palliatieve zorg. Richtlijnen en hulpmiddelen voor palliatieve zorg zijn beschikbaar op palliaweb.nl. Bovendien zijn er voor artsen verschillende hulpmiddelen beschikbaar die bijdragen aan de ontwikkeling van relevante competenties. Zie bijvoorbeeld deze themapagina’s van het NHG en de Federatie Medisch Specialisten.
Palliatieve sedatie is het opzettelijk verlagen van het bewustzijn van een patiënt in de laatste levensfase om ondraaglijk lijden te verlichten. Het verkort het leven niet wanneer het correct wordt uitgevoerd, in tegenstelling tot euthanasie. De richtlijn palliatieve sedatie biedt het professionele kader voor indicatiestelling, vereiste voorwaarden, beslissingen en uitvoering.
Palliatieve sedatie en euthanasie zijn mogelijkheden in de laatste levensfase. Deze begrippen leiden nogal eens tot verwarring en misverstanden. In deze factsheet wordt uitgelegd wat ze betekenen en waarin ze verschillen.
Palliatieve zorg kan zeer betekenisvol zijn in de laatste levensfase. Veel artsen vinden het geven van deze zorg voldoening gevend, hoewel het intens kan zijn. Verschillende artsen delen hun ervaringen en emoties.
De KNMG zet zich in voor optimale palliatieve zorg door bij te dragen aan de vertaling van het Kwaliteitskader palliatieve zorg naar de praktijk. Dit doen we bijvoorbeeld door samen met PZNL en relevante beroeps- en wetenschappelijke verenigingen richtlijnen voor palliatieve zorg te ontwikkelen en bij te werken.
Verbeteren onderwijs
We zien dat er op steeds meer plekken aandacht is voor palliatieve zorg, maar er zijn nog belangrijke stappen te zetten. Bijvoorbeeld in de opleiding van artsen zien we kansen voor verbetering. Daarom gaan we regelmatig het gesprek aan over het onderwijsprogramma van onze toekomstige artsen. We stimuleren opleiders om gebruik te maken van beschikbare lesmaterialen van bijvoorbeeld het programma Optimaliseren Onderwijs Palliatieve Zorg (o2pz.nl).
Faciliteren van samenwerking
In samenwerking met Palliactief organiseert de KNMG een overlegplatform voor artsenverenigingen over palliatieve zorg. Hier delen zij ervaringen en bespreken ze collectieve uitdagingen en vormen ze waar mogelijk een gezamenlijke visie. Dit platform kan ook door externe partijen benut worden die input van artsen wensen. Neem hiervoor contact op met één van de KNMG beleidsadviseurs, rechts op deze pagina.